Schodnie i kładki
Definicje
schodnia
przenośny pomost z jedną lub dwoma poręczami, służący do ruchu pieszego między statkami łub statkiem a nabrzeżem
kładka
lekki, przenośny pomost bez poręczy, służący do ruchu pieszego tylko dla załóg statków
Wymagania
Klasyfikacja i oznaczenie
Klasyfikacja
Rodzaje
W zależności od konstrukcji rozróżnia się dwa rodzaje schodni:
– schodnie średnie z dwoma poręczami – A;
– schodnie lekkie z jedną poręczą – B.
Odmiany
W zależności od materiału, z którego wykonane są główne elementy konstrukcji, rozróżnia się dwie odmiany schodni i kładek:
- schodnie i kładki drewniane – D;
- schodnie i kładki ze stopów aluminium – G.
Oznaczenie
Oznaczenie powinno zawierać następujące dane:
- nazwę;
- numer normy;
- symbol rodzaju:
- symbol odmiany;
- długość L, w metrach.
PRZYKŁADY
- Schodnia – PN-W-47055 – B – D – 4
- Kładka – PN-W-47055 – D – 2,5
Główne wymiary
Według rysunku 1 i tablic 1 i 2. Dopuszczalne odchyłki wymiarów nie powinny przekraczać – 2 % szerokości i -1 % długości schodni lub kładki.
Tablica 1 – Wymiary schodni
| L (m) | l1 (mm) |
| 4 | 1000 |
| 5 | 1200 |
| 6 | 1200 |
Tablica 2 – Wymiary kładek
| L (m) | 2 | 2,5 | 3 |
Materiał
Elementy nośne schodni i kładek odmiany D powinny być wykonane z drewna klasy I o wytrzymałości na zginanie 27 MPa min i wilgotności nie przekraczającej 20 %.
Elementy wzmacniające, stojaki barierek oraz pozostałe części konstrukcji powinny być wykonane ze stali o granicy plastyczności 235 MPa min.
Elementy schodni i kładek odmiany G powinny być wykonane ze stopów aluminium o granicy plastyczności (R0 2) 80 MPa min.
Wymagania konstrukcyjne
Stojaki barierek powinny mieć niezawodne zabezpieczenie przed przypadkowym wypadnięciem z gniazda.
Ugięcie liny poręczowej, w dowolnym miejscu, nie powinno być większe niż 100 mm.
Do zamocowania schodni lub kładki do burty statku powinny być zamontowane zaczepy lub podobne elementy, a na końcu schodni stawianym na ląd – rolki jezdne lub walec, jeżeli masa schodni jest większa niż 75 kg.
Kładki i schodnie przeznaczone dla statków przewożących ładunki wybuchowe i łatwopalne powinny mieć zabezpieczenie przeciwiskrowe.
Wytrzymałość schodni i kładek
Schodnie i kładki powinny wytrzymywać obciążenie odpowiadające dopuszczalnemu obciążeniu roboczemu wg tablicy 3, rozłożone zgodnie ze schematem obciążenia.
Dla drewnianych elementów konstrukcyjnych dopuszczalne do obliczeń wytrzymałościowych należy przyjmować naprężenia wg PN-B-03150-1:1981
(PN-81/B-03150/01).
Tablica 3
| Rodzaj | L | Schemat obciążenia | Dopuszczalne obciążenie |
| A | 4 | 2 kN co 1 m (5 osób) | |
| 5 | 2 kN co 1 m (5 osób) | ||
| 6 | 2 kN co 1m (10 osób) | ||
| B | 4 | 1X1,25 KN (1 osoba) | |
| 5 | |||
| 6 | |||
| Kładka | 2 | ||
| 2,5 | |||
| 3 |
Niezatapialność schodni i kładek
Schodnie i kładki powinny być tak skonstruowane, żeby były niezatapialne.
Zabezpieczenie przed wpływami atmosferycznymi
Elementy drewniane przed pomalowaniem należy impregnować preparatem grzybobójczym, elementy stalowe powinny być pokryte powłoką cynkową.
Schodnie i kładki należy pokryć powłokami malarskimi nadwodnymi, dostosowanymi do podłoża do drewna, stali cynkowanej i stopów aluminium.
Metody badań
Przygotowanie schodni i kładek do badań
Schodnie i kładki przedstawione do badań są kompletnie zmontowane, lecz bez pokrycia powłokami malarskimi.
Opis badań
Sprawdzenie materiałów
Sprawdzenie materiałów polega na sprawdzeniu zgodności użytych materiałów z wymaganiami normy i dokumentacją wykonawczą.
Oględziny zewnętrzne
Oględziny zewnętrzne polegają na sprawdzeniu:
- jakości wykonania estetyki, prawidłowości montażu, impregnacji drewna i powłok cynkowych elementów stalowych;
- kompletności konstrukcji;
- prawidłowości cechowania.
Sprawdzenie wymiarów
Wymiary sprawdza się odpowiednimi przyrządami pomiarowymi.
Sprawdzenie wytrzymałości
Schodnia lub kładka poddawana próbie wytrzymałości powinna być oparta, w pozycji poziomej, na własnych zaczepach burtowych i rolkach, a w przypadku braku rolek – na zastosowanej w ich miejsce podporze.
Próbę wytrzymałości należy przeprowadzić obciążając statycznie masą o wielkości i rozstawie według tablicy 3.
Czas trwania próby powinien wynosić co najmniej 30 min, przy czym należy wykonać pomiar ugięcia schodni lub kładki przed obciążeniem siłą i po obciążeniu.
Próba nie powinna powodować żadnych uszkodzeń ani trwałych widocznych odkształceń.
Sprawdzenie niezatapialności
Niezatapialność schodni lub kładki sprawdza się, zanurzając je w wodzie.
Ocena wyników badań
Schodnię lub kładkę uznaje się za spełniającą wymagania normy, jeżeli przeszła z wynikiem dodatnim przez wszystkie badania.
Świadectwo wyrobu
Schodnia lub kładka uznana za spełniająca wymagania normy powinna mieć świadectwo, zawierające co najmniej następujące dane:
- nazwę lub znak wytwórni;
- nazwę i oznaczenie wg klasyfikacji i oznaczenia;
- numer identyfikacyjny i rok produkcji;
- datę przeprowadzenia badań;
- klauzulę o zgodności z wymaganiami normy.
Cechowanie
Na pobocznicy każdej schodni lub kładki należy w sposób trwały i nie powodujący obniżenia wytrzymałości umieścić informację, zawierającą
- nazwę lub znak wytwórni;
- wyróżnik oznaczenia;
- rok produkcji i numer identyfikujący z wydanym świadectwem;
- datę wykonania ostatniej próby pod obciążeniem;
- dane dotyczące dopuszczalnego obciążenia roboczego wg tablicy 3.
Wysokość liter i cyfr do oznaczenia dopuszczalnego obciążenia roboczego powinna wynosić minimum 80 mm
Schodnia o długości do 8 m
Definicje
schodnia
Przenośny pomost przeznaczony do ruchu pieszego używany na statkach żeglugi śródlądowej.
pobocznica
Wzdłużnik stosowany jako element nośny schodni.
poprzeczka zaczepowa
Element wsporczy zapewniający bezpieczne korzystanie ze schodni, zapobiegający ześlizgnięciu się jej z burty.
rolka jezdna
Element zapewniający podparcie i wzdłużne przesuwanie schodni po nadbrzeżu, przy którym zacumowany jest statek.
poszycie schodni
Pokrycie górnej powierzchni schodni (podłoga).
wspornik
Połączenie poprzeczne pobocznie oraz podparcie nośne poszycia schodni.
szczebel
Listwa lub wytłoczenie na poszyciu schodni, prostopadłe do osi wzdłużnej schodni.
zaczep
Uchwyt służący do przenoszenia schodni, mocowania jej na pokładzie oraz do mocowania lin poręczy i poręczy pośredniej barierki.
poręcz
Górna ciągła część barierki.
poręcz pośrednia
Ciągła część barierki zamontowana między poręczą a poszyciem schodni.
słupek
Pionowa część barierki i jej połączenie z poszyciem schodni.
łącznik
Obsada łącząca słupek z pobocznicą.
barierka
Konstrukcja złożona ze słupków, poręczy, poręczy pośredniej i pobocznie (które służą również jako zabezpieczenie przed zsunięciem się stopy poza schodnię).
Wymagania dotyczące bezpieczeństwa
Wytrzymałość
Schodnia
Schodnia powinna być tak zaprojektowana, aby mogła wytrzymać pojedyncze obciążenie 200 kg, umieszczone w połowie jej długości.
UWAGA: Odpowiada to obciążeniu spowodowanemu przez trzy osoby stojące w odległości 1 m od siebie.
Barierka
Słupki powinny wytrzymać działanie siły nie mniejszej niż 300 N przyłożonej do górnego końca, działającej w dowolnym kierunku – po zdjęciu obciążenia nie powinny być zauważalne odkształcenia trwałe.
Odchylenie słupka powinno być nie większe niż 50 mm.
Poręcz i poręcz pośrednia powinny zapewniać napięcie lin w taki sposób, aby odchylenie ich, pod działaniem siły 200 N przyłożonej w połowie odległości między słupkami, było nie większe niż 50 mm.
Zabezpieczenie przed poślizgiem
Poszycie schodni powinno być zabezpieczone przed poślizgiem przez umieszczenie szczebli (z listew lub płaskowników) – patrz rysunek 1, w celu zapewnienia stopom lepszej przyczepności gdy schodnia jest nachylona.
Poszycie schodni powinno mieć otwory do przepływu wody.
Niezatapialność
Kompletna schodnia wraz z barierką, powinna być niezatapialna.
Przenoszenie
Do przenoszenia i mocowania na pokładzie schodnia powinna być wyposażona w zaczepy rozmieszczone na końcach po każdej stronie schodni.
Schodnia nie powinna mieć zadziorów i ostrych krawędzi mogących spowodować zranienie.
Masa schodni nie powinna być większa od podanej w tablicy
Długość i masa
| Długość 1) l mm | Masa G 2) max. kg |
| 4000 | 45 |
| 5000 | 55 |
| 6000 | 65 |
| 7000 | 75 |
| 8000 | 85 |
Dopuszcza się wymiary pośrednie | Gmax,kg=l/100+5 |
Konstrukcja
Schodnia
Części schodni narażone na szybkie zużycie, takie jak poprzeczka, rolki jezdne lub szczeble, powinny być zamontowane w taki sposób, aby możliwa była ich łatwa wymiana.
Osprzęt na końcach schodni
Poprzeczka zaczepowa
Na końcu schodni, od dolnej strony, opieranym o burtę statku, powinna być zamontowana poprzeczka zabezpieczająca przed zsunięciem się schodni z burty.
Końce poprzeczki powinny być doprowadzone do zewnętrznych krawędzi pobocznie.
Rolki jezdne
Końce schodni opierane o nadbrzeże, na zewnętrznych bokach pobocznie powinny być wyposażone w rolki jezdne.
Barierka
Umiejscowienie barierki
Schodnia powinna być wyposażona w barierkę po prawej stronie, patrząc od strony lądu.
Słupek z łącznikiem
Słupki barierki powinny być rozmieszczone w równych odległościach i powinny być zamocowane w łącznikach tulejowych oraz zabezpieczone przed przypadkowym odłączeniem.
Słupki barierki powinny być wyposażone w oczka do prowadzenia lin
Poręcz i poręcz pośrednia
Zakończenia poręczy i poręczy pośredniej powinny być mocowane do obu końców pobocznicy, np. do zaczepów, w sposób umożliwiający regulację ich naciągu.
Materiały
Schodnia może być wykonana z aluminium, drewna lub innego odpowiedniego materiału.
Wszystkie części drewniane powinny być trwale zabezpieczone i/lub impregnowane tak, aby były odporne na
wpływy warunków atmosferycznych.
Półwyroby aluminiowe powinny być zgodne z odpowiednimi normami: ISO 209-1 1989 ISO 209-2-1989 i ISO 6361-2:1990.
Pobocznice wykonane z materiału w ciemnym kolorze, na górnej powierzchni powinny być oznakowane paskiem samoprzylepnym w kolorze jasnym odblaskowym.
Badanie
Sprawdzenie wymagań dotyczących bezpieczeństwa przeprowadzane jest według niniejszej normy i polega na przeprowadzeniu oględzin zewnętrznych oraz pomiarów przez upoważnioną instytucję.
Sprawdzenie materiału
Sprawdzenie materiału polega na stwierdzeniu zgodności użytych materiałów ze świadectwami materiałowymi.
Sprawdzenie wytrzymałości schodni
Schodnia poddawana próbie wytrzymałości powinna być oparta na podporach umiejscowionych przy końcach pobocznie.
Obciążenie próbne:
Pojedyncze obciążenie (m = 400 kg) umieszczone w połowie długości schodni. Ugięcie nie powinno być większe niż 2 % długości schodni.
UWAGA: Zamocowane rolki jezdne mogą być użyte jako podparcie do próby wytrzymałości.
Po zdjęciu obciążenia żadna część schodni nie powinna wykazywać stałego odkształcenia
Sprawdzenie wytrzymałości poręczy
Sprawdzenie polega na wykonaniu próby ugięcia słupków, poręczy i poręczy pośredniej przez obciążenie ich zgodnie z 4.2.2.
Sprawdzenie masy i pływalności
Sprawdzenie polega na zważeniu, a następnie wrzuceniu schodni do słodkiej wody.
Oględziny zewnętrzne
Sprawdzenie pozostałych wymagań powinno być wykonane przez oględziny zewnętrzne i sprawdzenie praktyczne.
Oznaczenie
Oznaczenie schodni o długości 6000 mm spełniającej wymagania niniejszej normy:
Schodnia PN-EN 526 – 6000
Znakowanie
Schodnia powinna mieć tabliczkę znamionową.
Tabliczka znamionowa powinna być wykonana z materiału wodoodpornego i powinna być trwale zamocowana do zewnętrznego boku pobocznicy po stronie barierki między pierwszym słupkiem a poprzeczką zaczepową. Powinna zawierać przynajmniej następujące informacje w jednym z języków: angielskim, francuskim lub niemieckim:
Nazwa: Schodnia EN 526 – długość w mm
Obciążenie: Dopuszczalne obciążenie: 3 osoby lub pojedyncze obciążenie o masie 200 kg
Pochodzenie: Wykonawca lub dostawca
Data produkcji: Numer seryjny i rok produkcji
Poświadczenie badań: Znak identyfikacyjny przeprowadzenia badań
- Dokument utworzony 1 grudnia 2021
- Autor dokumentu Igor Szyjan
- Ostatnia modyfikacja 14 grudnia 2021
- Autor modyfikacji Igor Szyjan