AIS (System Automatycznej Identyfikacji) jest najbardziej rewolucyjną innowacją w nawigacji od czasu wprowadzenia na rynek radaru w latach pięćdziesiątych ubiegłego stulecia.
W połączeniu z informacjami z radaru, AIS daje użytkownikowi możliwość obserwacji ruchu innych statków w pobliżu własnej jednostki w bardzo intuicyjny i przejrzysty sposób.
Ponadto, dzięki właściwościom transmisji VHF, AIS pozwala na identyfikowanie celów znajdujących się za przeszkodami, jak np. statek „ukryty” za wyspą, czy meandrami rzeki, podczas gdy cele radarowe mogą być identyfikowane tylko gdy znajdują się w polu widzenia skanera.
AIS (System Automatycznej Identyfikacji) jest obowiązkowy dla statków handlowych powyżej 300GT i większych statków rybackich. AIS wysyła dane identyfikacyjne własnej jednostki oraz dane o jej ruchu, dzięki transmisji w paśmie VHF (156,025 MHz – 162,025 MHz).
Przemieszczające się symbole statków są wyświetlane na ekranie, ploterze nawigacyjnym, radarze lub monitorze ECDIS.
Klikając na dowolnym symbolu celu AIS w pojawiającym się na ekranie oknie wyświetlane są szczegółowe dane obiektu.
Dzięki transponderowi AIS dane własnej jednostki, jej ruch, port docelowy itd. będą dostępne dla innych statków.
Czym różni się klasa A od klasy B
Transpondery AIS dzielą się na Klasę A i Klasę B. Ogólnie mówiąc, urządzenia działają na tej samej zasadzie: w obu klasach odbierają i wysyłają dane statyczne i dynamiczne jednostki. Klasa A wysyła informacje w określonych interwałach czasowych, Klasa B również wysyła informacje, jednak o innej zawartości i z odmienną częstością i mocą.
Urządzenia Klasy A posiadają moc transmisji sygnału 12,5 W z możliwością redukcji do 2 W, podczas gdy w Klasie B moc jest stała na poziomie 2 W.
Dodatkowo różna jest częstość powtarzania transmisji dla obu klas.
Wewnętrzny odbiornik GPS pozwala na dokładne kontrolowanie czasu transmisji. Dane pomiędzy jednostkami są wymieniane przy użyciu pasma VHF.
Są dwie różne metody transmisji i odbioru:
Klasa A wykorzystuje SOTDMA (Self Organized Time Division Multiple Access). Transponder automatycznie „rezerwuje” określony czas, w którym informacje są przesyłane do pozostałych transponderów znajdujących się na danym obszarze.
Każdy transponder wysyła swoje dane w ściśle określonym czasie, moment transmisji jest ustalany automatycznie.
Klasa B działa zgodnie z CSTDMA (Carrier Sensing Time Division Multiple Access). Oznacza to, że urządzenie „czeka” na moment kiedy kanał radiowy jest wolny.
Tak długo jak transponder nie „znajdzie” wolnej częstotliwości, nie rozpocznie transmisji.
Uwaga: Może się zdarzyć, że Transponder Klasy B nie będzie w stanie wysłać informacji jeśli nie będzie w jego zasięgu transpondera Klasy A, który „zarezerwuje” czas w eterze na transmisję AIS.
Jest to sytuacja hipotetyczna i niezwykle rzadka, gdyż transpondery Klasy A są powszechne i obowiązkowe dla statków handlowych powyżej 300 GT i jednostek rybackich powyżej 15 m.