Sterówka

Art 7.01

Przepisy ogólne

Sterówki muszą być zaprojektowane w sposób umożliwiający sternikowi stałe wypełnianie zadań podczas żeglugi.
W normalnych warunkach eksploatacyjnych poziom szumów własnych na stanowisku sterowania mierzony na wysokości głowy sternika nie może przekraczać 70 dB(A).
W przypadku jednoosobowych stanowisk radarowych sternik musi mieć możliwość wykonywania swoich zadań w pozycji siedzącej, natomiast ustawienie wszystkich wskaźników, urządzeń kontrolnych i obsługi musi umożliwiać sternikowi ich łatwy nadzór i obsługę podczas żeglugi bez potrzeby opuszczania swojego miejsca oraz utraty ekranu radaru z zasięgu wzroku.

Art 7.02

Dobra widoczność

Ze stanowiska sterowania musi być zapewniona wystarczająco dobra widoczność we wszystkie strony.
Strefa ograniczonej widoczności przed dziobem statku (bez ładunku, z połową zapasów i bez balastu) nie może dla sternika przekraczać 250 m.
W trakcie inspekcji pomocnicze środki optyczne i elektroniczne służące do skrócenia strefy ograniczonej widoczności nie mogą być brane pod uwagę.
Do dalszego skracania strefy ograniczonej widoczności można używać tylko odpowiednich pomocniczych urządzeń elektronicznych.
Niezakłócone pole widzenia sternika z miejsca, w którym się zwykle znajduje, musi wynosić co najmniej 240 ° horyzontu, w tym pole widzenia o zasięgu co najmniej 140 ° musi znajdować się w obrębie przedniego półkola.
W zwykłej osi widzenia sternika nie mogą znajdować się ramy okienne, słupki ani nadbudówki.
Jeśli przy niezakłóconym polu widzenia o zasięgu 240 ° lub więcej nie zapewniono wystarczająco dobrej widoczności do tyłu, komisja inspekcyjna może zażądać dodatkowych środków, w szczególności zainstalowania odpowiednich pomocniczych urządzeń optycznych lub elektronicznych.
Wysokość dolnej krawędzi bocznych okien musi być jak najmniejsza, natomiast wysokość górnej krawędzi bocznych okien oraz okien od strony rufy jak największa.ocenie, czy wymogi niniejszego artykułu dotyczące dobrej widoczności ze sterówki zostały spełnione, należy przyjąć, że oczy sternika znajdują się na wysokości 1650 mm ponad pokładem na stanowisku sterowniczym.
Górna krawędź okien sterówki od strony dziobu musi znajdować się na tyle wysoko, aby stojącej na stanowisku sterowniczym osobie zapewnić dobrą widoczność. Wymóg ten uważa się za spełniony, jeżeli stojąca na stanowisku sterowniczym osoba której oczy znajdują się na wysokości 1,80 m ponad pokładem ma dobrą widoczność, która sięga co najmniej 10 stopni ponad płaszczyznę poziomą znajdującą się na wysokości oczu.
Poprzez użycie odpowiednich środków należy zagwarantować dobrą widoczność przez okna frontowe w każdych warunkach pogodowych.
Szyby okienne użyte w sterówkach muszą być wykonane z bezpiecznego szkła i cechować się minimalną przepuszczalnością światła w wysokości 75 %.
W celu zapobiegania efektom odblasku frontowe okna na mostku nawigacyjnym muszą być antyrefleksyjne lub zamontowane w sposób wykluczający efekt odblasku.
Wymóg ten zostaje spełniony w razie nachylenia okien względem pionu, tj. wysunięcia górnej części okien na zewnątrz o co najmniej 10 stopni i co najwyżej 25 stopni.

Art 7.03

Ogólne wymogi dotyczące urządzeń obsługi, wskaźników i instrumentów kontrolnych

Musi istnieć możliwość łatwego ustawienia w pozycji roboczej urządzeń obsługi niezbędnych do prowadzenia statku. Pozycja ta musi być wyraźnie rozpoznawalna.
Musi istnieć możliwość łatwego odczytania wskazań instrumentów kontrolnych; musi istnieć możliwość ich oświetlenia dającego się regulować w sposób płynny.
Źródła światła nie mogą przeszkadzać ani utrudniać rozpoznawania wskazań instrumentów kontrolnych.
Musi istnieć urządzenie do kontroli działania lampek sygnalizacyjnych.
Musi istnieć możliwość jednoznacznego rozpoznania, czy urządzenie jest w trybie eksploatacji.
Jeżeli sygnalizuje to lampka, musi ona mieć zielony kolor.
Zakłócenia lub awarię obowiązkowo kontrolowanych urządzeń sygnalizuje się za pomocą lampek czerwonego koloru.
Zapaleniu się czerwonej lampki sygnalizacyjnej musi towarzyszyć sygnał dźwiękowy.
Alarmowe sygnały dźwiękowe mogą rozlegać się jako alarm zbiorczy.
Poziom ciśnienia akustycznego tego sygnału musi o co najmniej 3 dB(A) przekraczać maksymalny poziom hałasu panujący lokalnie na stanowisku sterowniczym.
Musi istnieć możliwość wyłączenia sygnału akustycznego po rozpoznaniu awarii lub zakłócenia.
Wyłączenie takie nie może mieć negatywnego wpływu na funkcjonowanie sygnału w przypadku dalszych zakłóceń. Czerwone lampki sygnalizacyjne mogą natomiast zgasnąć dopiero po usunięciu zakłócenia.
W razie awarii własnego zasilania instrumenty kontrolne i wskaźniki muszą być automatycznie przełączone na inne źródło energii.

Art 7.04

Szczególne wymogi dotyczące urządzeń obsługi, wskaźników i instrumentów kontrolnych serwomotorów i urządzeń sterowych

Obsługa i nadzór serwomotorów i urządzeń sterowych musi być możliwa ze stanowiska sterowania.
Jedynie w maszynowni musi istnieć możliwość włączania i wyłączania serwomotorów wyposażonych w sprzęgło obsługiwane ze stanowiska sterowania lub napędzających obsługiwaną ze stanowiska sterowania śrubę napędową.
Na każdy serwomotor może przypadać tylko jedna dźwignia sterowania silnika.
Dźwignia musi poruszać się po łuku koła w płaszczyźnie pionowej, prawie równoległej do osi wzdłużnej statku. Poruszenie dźwigni w stronę dziobu musi skutkować ruchem postępowym, natomiast w stronę rufy – ruchem wstecznym.
Włączanie sprzęgła i przesterowanie odbywa się mniej więcej w pozycji zerowej dźwigni.
W pozycji zerowej dźwignia musi zaskoczyć.
Wyświetlane muszą być kierunek siły posuwu przenoszonej z napędu na statek oraz prędkość obrotowa śrub lub serwomotorów.
Na stanowisku sterowniczym muszą znajdować się wskaźniki i instrumenty kontrolne, o których mowa w art. 6.07 ust. 2, art. 8.03 ust. 2 oraz art. 8.05 ust. 13.
Na jednoosobowych stanowiskach radarowych sterowanie statkiem odbywa się za pomocą dźwigni.
Musi istnieć możliwość wygodnego ręcznego manewrowania dźwignią.
Odchylenie dźwigni musi odpowiadać pozycji płetw sterowych względem osi wzdłużnej statku.
Musi istnieć możliwość zwolnienia dźwigni w dowolnym położeniu bez towarzyszącej temu zmiany pozycji płetw sterowych.
Pozycja zerowa dźwigni musi być wyraźnie wyczuwalna.
W razie wyposażenia statku w stery dziobowe lub specjalne (szczególnie przeznaczone do ruchu wstecznego) musi istnieć możliwość ich obsługi na jednoosobowych stanowiskach radarowych za pomocą specjalnych dźwigni, których charakterystyka jest zgodna z ust. 5.
W przypadku zestawienia jednostek przepis ten obowiązuje także w razie zastosowania urządzeń sterowych innych niż jednostki używanej do prowadzenia zestawu.
W razie zastosowania regulatorów prędkości skrętu musi, w dowolnym położeniu, istnieć możliwość zwolnienia urządzenia służącego do ustawiania prędkości bez towarzyszącej temu zmiany ustawionej prędkości skrętu.
Zakres skrętu urządzenia obsługi musi zapewniać wystarczającą dokładność ustawienia.
Pozycja zerowa musi wyraźnie odróżniać się od innych pozycji.
Musi istnieć możliwość regulowania poziomu natężenia oświetlenia.
Urządzenia zdalnej obsługi całego urządzenia sterowego muszą być trwale zainstalowane i umiejscowione w sposób umożliwiający jednoznaczne rozpoznanie wybranego kierunku ruchu.
Jeżeli istnieje możliwość wyłączania urządzeń zdalnej obsługi, muszą być one opatrzone wskaźnikiem trybu eksploatacji „włączone” lub „wyłączone”.
Należy zapewnić funkcjonalność tego urządzenia oraz uruchamiania elementów obsługi.
W razie zastosowania elementów uzupełniających do urządzenia sterowego, jak np. stery strumieniowe dziobowe, dopuszcza się użycie niezainstalowanych trwale urządzeń zdalnej obsługi, jeżeli poprzez przełącznik pierwszeństwa w sterówce w każdej chwili można przejąć obsługę tych elementów.
Użycie równoważnych urządzeń obsługi, wskaźników i instrumentów kontrolnych jest dopuszczalne w przypadku urządzeń typu ster-śruba, napęd strugowodny, pędnik cykloidalny, ster strumieniowy dziobowy.
Należy przy tym przestrzegać odpowiednio wymogów określonych w ust. 1 do 8 oraz uwzględnić szczególne właściwości i wybrane ułożenie wymienionych wyżej systemów sterowniczych i napędowych.
Analogicznie do ust. 2 każdy system jest sterowany za pomocą dźwigni, która porusza się po łuku koła w płaszczyźnie pionowej, prawie równoległej do kierunku posuwu systemu.
Z położenia dźwigni jednoznacznie wynika kierunek działającego na statek posuwu.
Jeśli układy typu ster-śruba lub pędnik cykloidalny nie są sterowane za pomocą dźwigni, organ inspekcyjny może dopuścić odstępstwa od ust. 2.
Odstępstwa te należy podać w polu 52 świadectwa zdolności żeglugowej.

Art 7.05

Światła nawigacyjne, sygnały świetlne i sygnały dźwiękowe

Światła nawigacyjne, ich obudowy i wyposażenie powinny posiadać znak homologacji przewidziany w dyrektywie 2014/90/UE, ze zmianami
Do kontroli świateł nawigacyjnych w sterówce muszą być zainstalowane lampki sygnalizujące pobór prądu lub równoważne urządzenia, jak np. lampki sygnalizacyjne, jeżeli kontrola tych sygnałów nie może następować bezpośrednio ze sterówki.
W przypadku jednoosobowych stanowisk radarowych do kontroli świateł nawigacyjnych oraz sygnałów świetlnych przy stanowisku sterowniczym muszą być zainstalowane lampki sygnalizacyjne.
Włączniki świateł nawigacyjnych muszą być zintegrowane z lampkami sygnalizacyjnymi lub znajdować się w ich bezpośredniej bliskości oraz być im jednoznacznie przyporządkowane.
Układ i kolor lampek sygnalizacyjnych świateł nawigacyjnych oraz sygnałów świetlnych muszą odpowiadać rzeczywistemu położeniu i barwie włączonych świateł nawigacyjnych i sygnałów świetlnych.
Awaria światła nawigacyjnego lub sygnału świetlnego musi powodować zgaśnięcie odpowiedniej lampki sygnalizacyjnej lub musi być zasygnalizowana w inny sposób za pomocą odpowiedniej lampki sygnalizacyjnej.
W przypadku jednoosobowych stanowisk radarowych musi istnieć możliwość dawania sygnałów dźwiękowych za pomocą przełącznika nożnego.
Przepis ten nie dotyczy sygnału „Nie zbliżaj się”, zgodnie z regulaminem policji żeglugi śródlądowej w Państwach Członkowskich.

Art 7.06

Urządzenia nawigacyjne i informacyjne

Radarowy instalacje nawigacyjne i wskaźniki skrętu muszą spełniać wymogi określone w załączniku 5.
Zgodność z tymi wymogami określa homologacja typu wydana przez właściwe władze.
Za radarową instalację nawigacyjną uważa się sprzęt ECDIS śródlądowego używany w trybie nawigacyjnym. Musi spełniać wymagania normy ECDIS śródlądowego.Muszą być spełnione wymagania załącznika 5.
Sprzęt AIS śródlądowego musi spełniać wymagania obecnie obowiązującej normy testowej dla AIS śródlądowego. Muszą być spełnione wymagania załącznika 5.
Wskaźnik skrętu musi znajdować się przed sternikiem i w jego polu widzenia.
W przypadku jednoosobowych stanowisk radarowych:
1. ekran radaru nie może być zbyt daleko przesunięty względem kierunku widzenia sternika;
2. obraz na ekranie radaru musi być w pełni rozpoznawalny bez względu na warunki świetlne panujące na zewnątrz sterówki i bez użycia nakładanego tubusa oraz osłony ekranującej;
3. wskaźnik skrętu musi znajdować się bezpośrednio nad lub pod radarem lub stanowić jego integralną część.

Art 7.07

Urządzenie radiotelefoniczne dla statków z jednoosobowym stanowiskiem radarowym

W przypadku statków z jednoosobowym stanowiskiem radarowym dla potrzeb łączności radiotelefonicznej statek-statek i odbioru informacji nawigacyjnej odbiór musi następować przez głośniki, a nadawanie informacji przez trwale zainstalowane mikrofony; przełączanie z funkcji „odbiór” na funkcję „nadawanie” następuje za pomocą przycisku.
Mikrofony przeznaczone do tych rodzajów łączności radiotelefonicznej nie mogą być wykorzystywane do połączeń służących do publicznej wymiany informacji.
W przypadku statków z jednoosobowym stanowiskiem radarowym wyposażonych w urządzenie radiotelefoniczne do łączności służącej do publicznej wymiany informacji sternik musi mieć możliwość odbioru ze swojego miejsca.

Art 7.08

Pokładowe urządzenia wewnętrznej łączności głosowej

Na pokładzie statków z jednoosobowymi stanowiskami radarowymi musi być dostępne urządzenie zapewniające wewnętrzną łączność głosową.
Ze stanowiska sterowniczego musi istnieć możliwość ustanowienia następującej łączności głosowej:
1. z dziobem statku lub zestawu;
2. z rufą statku lub zestawu, jeśli nie jest możliwa bezpośrednia komunikacja ze stanowiska sterowniczego;
3. z pomieszczeniem lub pomieszczeniami załogi;
4. z kabiną kierownika statku.

We wszystkich miejscach tej łączności głosowej odbiór musi następować przez głośniki, a nadawanie informacji przez trwale zainstalowane mikrofony.
Dopuszczalna jest łączność radiotelefoniczna z dziobem i rufą statku lub zestawu.

Art 7.09

Urządzenie alarmowe

Musi być dostępne niezależne urządzenie alarmowe, dzięki któremu można dotrzeć do pomieszczeń dla załogi, maszynowni oraz, w razie potrzeby, oddzielne pompownie.
Sternik musi mieć w bezpośrednim zasięgu włącznik/wyłącznik sygnału alarmowego.
W przypadku tego sygnału nie wolno stosować przełącznika, który po zwolnieniu może samoczynnie powrócić do pozycji „wyłączony”.
Poziom ciśnienia akustycznego sygnału alarmowego musi w pomieszczeniach dla załogi wynosić co najmniej 75 dB (A).
Sygnał alarmowy musi mieć postać dobrze widocznego z każdej strony migającego światła, zainstalowanego w maszynowniach i pompowniach.

Art 7.10

Ogrzewanie i wentylacja

Sterówki muszą być wyposażone w skuteczny, regulowany system ogrzewania i wentylacji.

Art 7.11

Urządzenie do obsługi kotwic rufowych

Na statkach i zestawach z jednoosobowym stanowiskiem radarowym i L przekraczającym 86 m lub B przekraczającym 22,90 m
sternik musi mieć możliwość opuszczania kotwic rufowych ze swojego miejsca.

Art 7.12

Sterówki o regulowanej wysokości

Sterówka o regulowanej wysokości zasilana mechanicznie i jej urządzenia należy zaprojektować w sposób niezagrażający bezpieczeństwu osób.
Sterówka o regulowanej wysokości nie może zagrażać stateczności statku.
Czynności wykonywane ze sterówki nie mogą być zakłócane podczas podnoszenia i opuszczania. Musi istnieć możliwość bezpiecznego wejścia i wyjścia ze sterówki, niezależnie od jej położenia.
Musi istnieć możliwość sterowania mechanizmem podnoszącym z wnętrza sterówki. Na stanowisku sterowania należy umieścić następujące oznaczenia:
1. obecne napięcie,
2. sterówka w najniższym położeniu,
3. sterówka w najwyższym położeniu,
4. sterówka zablokowana w stałej pozycji (jeśli dotyczy).
Mechanizm podnoszenia musi umożliwiać zatrzymanie się sterówki we wszystkich położeniach. Jeżeli istnieje możliwość zablokowania sterówki w określonym położeniu, mechanizm podnoszenia musi być automatycznie wyłączany przy blokowaniu. Zwolnienie blokad musi być możliwe we wszystkich warunkach eksploatacyjnych.
Mechanizm podnoszenia musi być zaprojektowany w sposób uniemożliwiający przekroczenie położenia końcowego.
Należy zapewnić warunki zapobiegające niekontrolowanemu opuszczaniu sterówki. Należy zainstalować odpowiednie zabezpieczenia zapobiegające ryzyku odniesienia obrażeń, które mogą wynikać z obniżania. Wszystkie operacje opuszczania muszą uruchamiać automatycznie optyczny i wyraźnie słyszalny dźwiękowy sygnał ostrzegawczy.
Sterówki o regulowanej wysokości muszą być wyposażone w awaryjny system opuszczania, niezależny od normalnego mechanizmu podnoszenia i umożliwiający użytkowanie nawet w przypadku awarii zasilania. Taki system awaryjny powinien być obsługiwany z wnętrza sterówki. W przypadku korzystania z systemu awaryjnego prędkość opuszczania nie może być mniejsza niż prędkość opuszczania w normalnych warunkach.
(bez treści)
Węże hydrauliczne są:
1. dopuszczalne są wyłącznie, jeśli ich zastosowanie jest nieuniknione w celu zamortyzowania wibracji lub ze względu na swobodę ruchu elementów konstrukcyjnych;
2. muszą być przystosowane do ciśnienia równego przynajmniej maksymalnie dopuszczalnego ciśnienia roboczego;
3. muszą być wymieniane co najmniej co osiem lat.
Sterówki o regulowanej wysokości i ich wyposażenie muszą być poddawane regularnym kontrolom przez kompetentną osobę, co najmniej raz na dwanaście miesięcy. Bezpieczeństwo instalacji należy ustalić za pomocą kontroli wzrokowej i kontroli prawidłowego działania.
Sterówki o regulowanej wysokości i ich urządzenia podlegają kontroli eksperta:
1. przed ich uruchomieniem po raz pierwszy;
2. przed ich ponownym uruchomieniem po istotnej modyfikacji lub naprawie; oraz
3. regularnie co najmniej raz na pięć lat..

Na potrzeby tych kontroli należy przedstawić dowód odpowiedniej wytrzymałości i stabilności w postaci obliczeń.
Wydaje się zaświadczenie o inspekcji podpisane przez eksperta i opatrzone datą przeprowadzenia inspekcji.

Art 7.13

Adnotacja w świadectwie zdolności żeglugowej dotycząca statków z jednoosobowym stanowiskiem radarowym

Jeśli statek odpowiada postanowieniom szczegółowym dla jednoosobowych stanowisk radarowych zgodnie z art. 7.01 ust.3, 7.04 ust.5 oraz ust.6,art.7.05 ust.3 oraz ust.4, art. 7.06 ust.2, art.7.07, art.7.08 oraz 7.11, w świadectwie zdolności żeglugowej należy dokonać następującego wpisu:

„Statek dysponuje jednoosobowym stanowiskiem radarowym”

Dokument utworzony 7 grudnia 2021
Autor dokumentu Igor Szyjan
Ostatnia modyfikacja 9 grudnia 2021
Autor modyfikacji Igor Szyjan